برای اینکه بتوان یک ژنراتور گاز سوز و یک مولد با سوخت دیزل را با هم مقایسه کرد باید در نظر داشت، که عوامل متعددی مانند سرمایه گذاری اولیه، هزینه های جاری واحد، میزان انتشار گازهای گلخانه ای، میزان فراوانی منابع سوخت، تفاوت دسترسی پذیری واحدها در این مقایسه نقش خواهد داشت. هر دو دارای مزایایی هستند، بنابراین بررسی جنبه های کلیدی هر کدام به تعیین اینکه کدام نوع ژنراتور به بهترین وجه با عملیات شما هماهنگ است، کمک می کند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت بین ژنراتور های گازی و دیزل ژنراتور به ادامه مطلب توجه کنید.
تفاوت اصلی بین ژنراتور گازی و دیزل ژنراتور در نوع منبع سوخت آنهاست، که یکی گازوئیل و دیگری گاز طبیعی می باشد. هرچند نحوه تولید انرژی نیز متفاوت است. ژنراتور گاز طبیعی از شمع ها برای احتراق مخلوط سوخت و هوا استفاده می کند، در حالی که احتراق در ژنراتور دیزلی توسط تزریق سوخت در محفظه احتراق و انفجار سوخت در هوای متراکم و گرم محفظه می باشد.
اصولا فلسفه نیروگاه های تولید پراکنده با موتورهای گاز سوز کمک به شبکه در محل مصرف به خصوص در مجاورت مصارف بزرگ که باعث افت ولتاژ شبکه میشوند می باشد.
برخی مزایای دیزل ژنراتور نسبت به مولد گازی:
- استقلال از شبکه گاز شهری، بدین معنا که با استفاده از تانک ذخیره سازی گازوئیل امکان تامین برق بصورت مستقل وجود دارد. در مولد های گازی وابستگی به گاز شهری وجود دارد مگر اینکه از گاز مایع یا سایز گازها مانند بیوگاز استفاده گردد که با لحاظ تمهیداتی، امکان پذیر می باشد.
- هزینه سرمایه گذاری اولیه دیزل ژنراتور حدود یک سوم کمتر از هزینه سرمایه گذاری مولدهای گازی میباشد. بدین معنی که اگر مولد با موتورگاز سوز صفر هر مگا وات 300000 یورو هزینه داشته باشد دیزل زنراتور 200000 یورو به ازای هر مگا وات هزینه دارد. البته این قیمت جهانی می باشد که در ایران در سالهای اخیر با افزایش قطعی برق در صنایع قیمت دیزل ژنراتور افزایش پیدا کرده است.
- سرعت وارد مدار شدن دیزل ژنراتور در حدود 20 ثانیه بعد از قطع برق شبکه می باشد ولی موتورژنراتور گاز سوز در حد چند دقیقه می باشد همچنین باید در نظر گرفت که برخی از تجهیزات موتورژنراتور گاز سوز قبل از استارت خودرن موتورژنراتور باید روشن شده دو سپس مولد اماده استارت می شود مانند پمپ پیش روغن کاری لذا موتورژنراتورهای گاز سوز نیز به یک منبع تولید برق قبل از استارت می باشند. از این رو مولدهای گاز سوز قبل از خاموشی و قطع برق شبکه باید وارد مدار شده و به شبکه کمک کنند.
برخی معایب دیزل ژنراتور نسبت مولد های گازی:
- در دیزل ژنراتورها، آلاینده ها و انتشار گازهای گلخانه ای به مراتب بالاتری نسبت به مولدهای گازی وجود دارند. با توجه به خروج گازهای آلاینده با درصد کمتر از اگزوز مولدهای گاز سوز، به این مولدها اجازه نصب در محیط های شهری داده می شود. نیروگاه های گازی بعد از نیروگاه های تجدید پذیر کم آلاینده ترین نوع نیروگاه محسوب می گردد.
- هزینه جاری سوخت دیزل به مراتب بالاتر از مولد های گازی میباشد. در سال 1403 اگر صنایع بتوانند گازوئیل تامین کنند با قیمت حدود 8000 تومان به ازای هر لیتر باید پرداخت کنند در حالی که در بالاترین قیمت گاز برای صنایع فولادی و پتروشیمی به ازای هر متر مکعب گاز 2000 تومان باید پرداخت کنند که یک چهارم قیمت گازوئیل می باشد. البته نیروگاه های خود تامین که در صنایع وجود دارند هستند نیروگاههایی که توانستند گاز با نرخ نیروگاهی 100 تومان دریافت کنند که تقریبا هزینه سوخت این نیروگاهها رایگان می باشد.
- با یک لیتر گازوئیل در شرایط استاندارد 4 کیلووات برق تولید می شود و با یک مترمکعب گاز هم 4 کیلووات برق تولید می شود. البته نو و مستعمل بودن موتور در بازده الکتریکی ژنراتور گازی یا دیزلی تاثیر مستقیم داشته ولی در بدترین شرایط که موتور اورهال نشده باشد و کیفیت گاز هم پایین باشد و ارزش حرارتی گاز به دلیل اضافه شدن سایر گازها(سایر گازها مانند دیاکسید کربن، نیتروژن، سولفید هیدروژن و هلیوم نیز معمولاً در آن وجود دارد) به گاز اصلی(متان و مقدار کمی الکان) می توان 3 الی 3.2 کیلووات برق از موتورژنراتور برداشت نمود.
- کاربرد مولدهای دیزلی بیشتر در شرایط اضطراری و به صورت موقت می باشد در صورتیکه مولدهای گازی به صورت دائم کار میباشد و هدف اصلی گاسوزها کمک به شبکه می باشد و در ایران کمتر جهت جایگزینی به جای شبکه (جزیره ای کار کردن) استفاده می شوند.
- در دیزل ژنراتور تعمیرات اساسی در هر ۱۵۰۰۰ ساعت کارکرد باید انجام شود در حالی که در مولدهای گازی بعد از ۶۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ ساعت کارکرد تعمیرات اساسی انجام می شود. لذا هزینه تعمیر نگهداری موتور ژنراتور گازی از دیزل کمتر است.
میزان تلفات انرژی در ایران چند میلیون دلار در روز می باشد؟
مشترکات دیزل ژنراتور و مولد گازی
- زمان احداث نیروگاه در هر دو مورد احداث دیزل ژنراتور و مولد گازی تقریبا معادل یکدیگر می باشد.
- تعداد دستگاه و ظرفیت های دیزل ژنراتورها و مولدهای گازی در یک رنج می باشد و لذا محدودیتی در انتخاب ایجاد نمی کند.
موارد زیر می تواند در هنگام انتخاب بین دیزل ژنراتور و یا موتور ژنراتور گاز سوز به شما کمک کند:
- آیا برای استفاده اصلی یا اضطراری به ژنراتور نیاز دارید؟
- آیا به یک منبع سوخت ثابت دسترسی خواهید داشت؟
- چقدر هزینه برای تعمیر و نگهداری و مهمتر از آن هزینه سوخت صرف کنید؟
- آیا رعایت استانداردهای آلایندگی برای شما اولویت دارد؟